Izložba u Prodajnoj galeriji Beograd predstaviće izbor najreprezentativnijih slikarskih radova iz obimog opusa Matije Zlamalika (1905- 1965) slikara, grafičara, karikaturiste i grafičkog dizajnera češkog porekla koji je najveći deo svog života i radnog veka proveo u Beogradu. Iako je njegovo umetničko delovanje u periodu posle Drugog svetskog rata vezano za polje primenjene umetnosti – dizajniranje poštanskih maraka, novčanica, plakata i grbova, izložba fokusira autorova manje poznata istraživanja u oblasti slikarstva koja u kontinuitetu traju od tridesetih godina prošlog veka. Opredeljen za klasične žanrove – portret i mrtvu priodu, Zlamalik je uporedo sa grafičkim rešenjima – najčešće propagadnim instrumentima tadašnje zvanične ideologije, razvijao jednu varijantu intimističkog slikarstva u najboljoj tradiciji evropskog modernizma.
Matija Mate Zlamalik rođen je u Sarajevu 1905. godine u skromnoj činovničkoj porodici češkog porekla. Umetničku školu u Beogradu završio je 1935. Na Akademiji primenjenih umetnosti u Beogradu radio je kao predavač, od njenog osnivanja 1949. godine sve do penzionisanja 1964. zbog bolesti. Godine 1959. američki časopis Life je njegove marke iz serije Flora i fauna Jugoslavije uvrstio u fond najlepših maraka sveta.
(…)
(…) Profesori Matije Zlamalika na Umetničkoj školi u Beogradu bili afirmisani umetnici : Milan Milovanović, Ivan Radović, Beta Vukanović, Ljubomir Ivanović i Nikola Bešević. Status slobodnog umetnika ostvaruje 1.jula 1933.
Putuje u Pariz na kratko, o sopstvenom trošku. Obilazi muzeje, prati aktuelnosti. I taj blaženi period od nekoliko godina pred rat, druženje, žurevi, čajanke, koncerti…deli njegov život na prvu i drugu polovinu. Tih godina redovno izlaže na svim većim likovnim manifestacijama. Zbog sve otežanijeg učešća, visokih cena koje su morali da plaćaju i izlagači i publika Paviljonu „Cvijeta Zuzorić”, stvara se jezgro pobunjenika, koji su sebe nazvali “Nezavisni” . Pošto su uslovi ispunjeni samo delimično, većina potpisnika je bojkotovala redovnu Jesenju izložbu udruženja “ Cvijeta Zuzorić” , priređujući svoju, samostalnu. Na toj “Bojkotaškoj izložbi” učestvovalo je 37 umetnika. Među njima su bili : Mate Zlamalik, Vinko Grdan, Šana Lukić, Mihajlo Petrov, Mirko Kujačić, Đurđe Teodorović i Nikola Martinoski. Ovi umetnici su bili jezgro nove stvaralačke grupe koja će, pod imenom „Nezavisni umetnici ”, okupiti napredne slikare i vajare i delovati do poslednjih godina pred rat. Ta vrsta slobode i vaninstitucionalnog bivstvovanja podrazumeva odricanje od mnogo čega da bi se opstalo.
(…) Žana Gvozdenović, istoričarka umetnosti, lepo je primetila : „ U svoju ikonografiju uvodi jednu izuzetno retku pojavu u srpskom slikarstvu – muzičku temu. Van svake tradicije srpske sredine, kao odjek dalekog duha holandskog poznog sedamnaestovekovnog žanr slikarstva…Svežina i spontanost, neposrednost opažanja uz prosvetljeni kolorit i omekšanu formu, sa svetlom koje se preliva po formi i prostoru postiže posebnu, intimnu atmosferu. . .
Vesna Zlamalik, umetnikova ćerka, grafičar (iz predgovora kataloga)
